dinsdag 15 november 2011

OOSTENRIJK…MEER DAN GRÜNER VELTLINER EN ZWEIGELT

Afgelopen week hield de ambassade van Oostenrijk haar jaarlijkse overzichtsproeverij. Naast wijnen van bekende Oostenrijkse rassen als de Grüner Veltliner en de rode Zweigelt, St. Laurent en Blaufränkisch, waren er ook wijnen van onbekendere rassen. Ik stel ze graag even aan u voor…

Bekende druivenrassen in Oostenrijk
Iedereen kent inmiddels wel de Grüner Veltliner, het witte Oostenrijkse druivenras dat door de Amerikanen ook wel liefdevol GruVee wordt genoemd (en omdat men de naam voluit niet kan uitspreken…). GruVee bekend trendy te worden. En ook wijnen van de rode rassen Zweigelt, St. Laurent en Blaufränkisch verheugen zich in meer bekendheid de laatste jaren. Daarnaast kent Oostenrijk prachtige wijnen van de zogenaamde internationale rassen als Riesling, Pinot Blanc (als Weissburgunder), Pinot Gris (als Grauburgunder), Sauvignon Blanc en Chardonnay (hier wel als Morillon bekend) voor wit en bijvoorbeeld Pinot Noir (als Spätburgunder), Merlot en Syrah voor rood.

Minder bekende druivenrassen
Op 7 november konden we in Huis ter Duin in Noordwijk ook kennismaken met andere druivenrassen. Zo vindt je er naast de internationale rassen, ook diverse minder bekende en deels inheemse druivenrassen. Zo zijn er de witte Muskateller of Gelber Muskateller, de Goldburger, de (iets bekendere) Traminer, de Roter Veltliner en de rode Rössler. Van deze druivenrassen had een aantal importeur verrassende wijnen staan.

Neuburger
Van de witte Neuburger wordt in Oostenrijk 650 ha. aangeplant. Neuburger is ontstaan door een (natuurlijke!) kruising van de Roter Veltliner en silvaner of - de boeken spreken elkaar tegen - de Silvaner en de Weissburgunder (pinot blanc) in de 19e eeuw in het wijngebied Wachau. De neutrale vlakke Silvaner heeft in elk geval duidejk invloed op de Neuburger. Neuburger houdt van een droog klimaat, zoals te vinden is in de Spitzer Graben en de Thermenregion.
Een rijpe Neuburger heeft een subtiel aroma. Het ras geeft een krachtige harmonieuze wijn die in de ontwikkeling wat groene tonen geeft. Op fles ontwikelen de wijnen noot- en honingtonen.
Geproefd:
2009 Neusiedlersee, Neuburger, Buschenberg, Markus Altenberger [importeur: Good Grapes]. De wijn heeft 6 maanden houtrijping. Veel extractie. Bloesemaroma's. Doet met zijn nootachtigheid en gebrek aan fruitige tonen aan fino-sherry denken. Mooi, maar zeker geen wijn voor beginners!

Muskateller
De Gelber Muskateller is een oud ras dat al in klassieke tijden bestond in het mediterrane gebied. Het ras is het bekendst als de 'muscat blanc à petits grains' en in Italië als moscato bianco. In Oostenrijk komt het ras niet zoveel voor (530 ha.), maar is wel geliefd. De Muskateller geeft een medium-bodied wijn met een intens floraal boeket met citrusaroma's, roos, bergamot en verse groene kruiden en fijne zuurgraad. Uiteraard ontbreekt het typische muscaataroma niet, de herkenbare druivigheid. De wijn wordt in Oostenrijk veel gebruikt als aangename aperitiefwijn.
Geproefd:
2010 Niederösterreich, Gelber Muskateller, Weingut Keller [importeur: Do It Vino]. Lichte elegante wijn. Klein zoetje. Aromatisch met subtiel druivig muskaataroma.
2010 Südsteiermark, Gelber Muskateller, Steinriegel, Wohlmuth [importeur: Poot Agenturen]. Wijn met mineralitiet en een aangenaam bittertje.
2010 Südoststeiermark, Muskateller, Weingut Schögl [importeur: Steirischerwein.nl]. Droge wijn met tropisch fruit en bloemige aroma's.

Roter Veltliner
De Roter Veltliner is ook een wit druivenras. In Oostenrijk vindt je dat ras op zo'n 190 ha. Het is eennoud Oostenrijks ras met een bijzondere plek, mede vanwege het feit dat er andere rassen van zijn afgeleid, zoals de eerd genoemde Neuburger, maar ook de Zierfandler en de Rotgipfler. De Roter Veltliner komt voorsl voor in Wagram, maar deels ook in Kremstal en Kamptal en een beetje in het Weinviertel en Wenen.
Met strenge selectie kan het ras unieke wijnen leveren. Terughoudend in de neus, maar met mooi rijpingspotentieel. Een hoog alcoholpercentage" en veel extract kunnen overheersen. Kenmerken van de Roter Veltliner zijn aroma's van rozijnen en honing, full-bodied met een mooie frisse zuurgraad.
Geproefd:
2010 Wagram, Roter Veltliner, Klassik, Weingut Leth [importeur: De Wijnengel]. Mooie loepzuivere wijn. Vol, kruidig, frisse zuren. Van terassen op 200-300 meter met lössbodem. Jong drinken. Past bij vlees met roomsauzen, aardappelgerechten en pasta met kaas.
2010 Wagram, Roter Veltliner, Sonnseit'n, Soellner [importeur: AWWijn]. Zeer frisse met met hoge zuurgraad. Vol en kruidig.
201 Wagram, Roter Veltliner, Fam. Bauer [importeur: Women on Wine]. frisse kruidige wijn met appelaroma en een aangenaam bittertje.

Rotgipfler en Zierpfandler
Van de Rotgipfler en de Zierpfandler worden resp. 105 en 85 ha. aangeplant. Beide rassen zijn een natuurlijke kruising van de Roter Veltliner en de Traminer. En het zijn inheemse rassen in de Thermenregion. Beide druivenrassen worden ook vaak geblend in de witte wijnen van Gumpoldskirchen.
Rotgipfler is zeer geschikt voor wijnen in de klassieke droge stijl, maar ook voor de wat rijpere wijnen (Reserve en Spätlese). Synoniemen zijn onder andere: vliegendruif, frankenriesling, arvine, gamay blanc. De wijnen zijn vol en stevig en hebben een mooie zuurgraad en een laag alcoholgehalte. Ze krijgen nog meer expressie met een langere flesrijping. Aroma's van noten, limoen, kweepeer en exotisch fruit aangevuld met kruiden. Het ras krijgt tegenwoordig meer en meer belangstelling en kan geraffineerde zuren en full-bodied wijnen geven als de druiven met zorg worden verbouwd. De robustere wijnen zijn perfect bij Aziatische gerechten, maar kunnen ook goed ingezet worden bij allerlei kazen.
De Zierpfandler wordt ook wel Spätrot genoemd, wat letterlijk "laat rood" betekent. het ras rijpt inderdaad laat en krijgt dan een rood blosje. Wijnen van de Zierpfandler hebben elegant fruit en notige aroma's. Ze hebben een goede concentratie en een pittige zuurgraad. De wijnen van late oogst zijn vol en extractrijk en hebben aroma's van gedroogd en exotisch fruit. De Prädikatwijnen kunnen geweldig ouderen.
Geproefd:
2010 Thermenregion, Rotgipfler, Ried Brindbach, Weingut Biegler [importeur: Winterberg Wijnen]. Volle kruidige wijn met zachte zuren en aangenaam bittertje.

Goldburger
Tenslotte de Goldburger. Met een kleine 150 ha. aanplant weinig te vinden. Het ras is een kruising tussen de Orange en de Welschriesling en is aan het verdwijnen.

Rössler
De Rössler (niet te verwarren met Rössling = Riesling) is een rood druivenras dat ontwikkeld is op schimmelresistentie. Het is een milieuvriendelijk 'weerbaar' ras en daarom ook uitermate geschikt voor biologische wijnbouw. Het ras kan ook goed tegen een klimaat met veel temperatuurswisselingen. Het ras geeft wijnen met mooi bessenfruit en een goede tanninestructuur.
Geproefd:
2009 Niederösterreich / Kremstal, Michaela und Helmut Kreuzhuber [importeur: Do It Vino]. Paarsrood met veel kleur. Dik, vol fruit, bramen, bessen. Lekker drinkbaar. Sappig.

Al met al een mooie overzichtsproeverij met verrassende wijnen.