VINISSIMAblog

VINISSIMA’S KEUZE…
ZOMERSE WIJNEN EN DRUIFJES, DEEL 3: GEKOELDE RODE WIJN, DE ZOMERTREND VAN 2010?

“Weg met rosé en prosecco … gekoelde rode wijn, dàt wordt het deze zomer!”, voorspelde sommelier Marcel van Balen een aantal maanden geleden op LinkedIn. Mijn reactie was eerder laconiek: “maar dan wel met ijsblokjes”.

Gisteren kon ik de proef op de som nemen. Ik geniet de laatste weken met deze heerlijke zomerse dagen nogal eens van Oostenrijkse witte wijn van de Grüner Veltliner (zie deel 1 over deze druif in de serie zomerse wijnen en druifjes op mijn blog van 7 juli jl.). Mijn koelkast ligt dan ook vol met flesjes met de bekende Oostenrijkse vlag op de dop. Gisteren pakte ik bijna achteloos een fles uit de koelkast, draaide de schroefdop open en schonk in…

Zwoele zweigelt
Er kwam echter geen Veltliner in m’n glas, maar rode wijn!? Ik had per ongeluk de 2007 Niederösterreich, Bio-Weingut H. u. M. Hofer van het rode druivenras zweigelt in de koelkast gegooid! Ook nog “vom kleinen Faß”, van barriques, en dus met wat houtrijping. Dat zou wel heerlijk smaken, maar niet heus. Met de opmerking van Marcel van Balen in het achterhoofd, nipte ik voorzichtig van m’n glas gekoelde zweigelt…en het viel me alleszins mee! De houtrijping was ingetogen, de wijn smaakte naar zwoel kersenfruit en was gewoon aangenaam fris. Van bitterheid of strenge tannines was niks te merken en de 13,5% alc. viel ook weg. Eigenlijk leed de wijn helemaal niet onder de koeling.

Niet te warm
Opvallend genoeg schrijft Onno Kleyn recent op zijn site over de 2005-editie van deze wijn: “De wijn is fris, smaakt naar rijpe kersen en heeft een wondermooi verluchtigend bittertje. Niet te warm schenken; hij verdraagt best een half uurtje koelkast.” Ha! Alsof ik het wist. Zou toeval dan toch bestaan?

Chambreren
Het advies om rode wijn te serveren op kamertemperatuur dateert uit de tijd van voor de centrale verwarming. Chambreren (van het Franse woord ‘chambre’: kamer) betekent ook letterlijk: op kamertemperatuur brengen. De mensen waren nog niet zo verwend als nu en stookten hun kamers niet zo warm als nu. Kamertemperatuur is nu in de meeste huishoudens 20°C. Vroegâh lag dat eerder rond de 17 à 18 graden. Ergo: wij schenken rode wijnen tegenwoordig sowieso meestal te warm. En nu de zomer weer eens als vanouds warm is, nu worden rode wijnen helemaal te warm geschonken. Als het buiten boven 25 of 30 graden is, dan is de rode wijn veel te warm! Ik koel m’n rode wijn bij warm weer dus altijd wel een beetje, en vraag er ook in restaurants in de zomer wel eens naar. Maar gangbaar is het niet. En dat terwijl de juiste de serveertemperatuur van enorm belang is voor de smaak en de aroma’s van de wijn! Bij een te lage temperatuur worden de smaakpapillen verdoofd en wijnen kunnen agressiever en wranger overkomen. Als de wijn te warm is, kan de alcohol domineren.

Soepel en fruitig
Welke rode wijn is geschikt om te koelen, vroeg ik mij af? Ik herinner me vakanties van vroeger aan de Loire waar ze tot onze stomme verbazing in de zomer rode wijn gekoeld serveerden. Wij vonden dat belachelijk! En ook Beaujolais Nouveau werd in Frankrijk wel gekoeld geserveerd. Nou ja, dat snap ik achteraf ook wel… Maar wat is nou echt geschikt om te koelen?
Zijn het juist stevige rode van bijvoorbeeld negroamaro of shiraz die zoveel smaak hebben dat ze een beetje koeling wel aan kunnen? Of zijn het juist fruitgedomineerde wijnen zonder hout (Loire, cabernet franc in het algemeen, gamay, barbera, dolcetto, garnacha en tempranillo, malbec, etc.), zoals Marcel van Balen suggereert? Mijn ervaring in Frankrijk doet eerder het laatste vermoeden, de soepelere fruitigere types. Let er wel op dat je rode wijn smaak verliest door koeling. Stop dus niet je beste rode wijn in de koelkast, da’s dan weer zonde.

18 of 12ºC?
En op welke temperatuur koelen we dan het rood? Houden op ca. 18 graden? 15 graden, of nog lager? Dat hangt van het type wijn af. Simpele stelregel kan zijn: naarmate de kwaliteit en de kracht afneemt, meer koelen. Een wijn als Beaujolais Nouveau mag best redelijk gekoeld worden.
Mijn advies: is een wijn fris, fruitig (primair fruit), licht, soepel, jong en/of eenvoudig en met zachte tannines: koelen naar 12-16ºC, afhankelijk van het type. Dat kan Beaujolais zijn (12-14ºC), maar ook Bardolino, eenvoudige Valpolicella of Côtes du Rhône, jonge pinot noir uit de nieuwe wereld (14-16ºC). Wijnen met veel alcohol, dus uit warme gebieden, hebben vaak ook baat bij wat koeling (14-16 ºC). Hele lichte rode wijnen (Chiaretto, Portugieser, Lambrusco) kunnen trouwens nog koeler, bijvoorbeeld rond de 10ºC zoals voor stevige rosé.
Volle, ronde, kruidige, complexere wijnen serveren op 16-17ºC, bijvoorbeeld Grand Cru Bourgogne, Rhône, sangiovese.
Krachtige, robuuste, tanninerijke wijnen op 17-19ºC, zoals Bordeaux, cabernet sauvignon, shiraz, zinfandel.
En tot slot rode dessertwijnen (vin doux naturel) zeker op 16-18ºC houden, maar je kunt ook experimenteren met wat meer koelen en kijken of je dat bevalt. Denk aan Banyuls, Rasteau, ruby Port, en andere zoet van bijvoorbeeld grenache of monastrell.
Vermijd het in elk geval om rode wijnen (ver) boven de twintig graden te drinken.

Zomertrend?
Wordt het koelen van rode wijn een zomertrend voor 2010? Ik denk van niet. Misschien in 2011. Maar wat meer aandacht voor de temperatuur van rode wijn, met name als het binnens- en buitenshuis warmer is dan 18 graden, dat kan geen kwaad… En onthou: liever iets koeler serveren dan te warm, de wijn warmt vanzelf weer op, zeker bij warm weer.

Happy summer!