donderdag 1 augustus 2013

Blog verplaatst

Vinissima is deze blog gestopt. U kunt de nieuwe blogs van Vinissima vinden op: www.vinissima.nl | wijn & spijs - pure passie www.bubbelblog.nl| wegfwijzer naar een spankelende wereld www.VillaVinissima.nl | tips voor genieters Graag tot ziens! Ingrid

zaterdag 21 april 2012

RIOJA: KLASSIEK VS. MODERN Onlangs heb ik een Rioja-introductie en -proeverij gehouden. Daarbij heb ik onder andere ingezoomd op de klassieke stijl versus de moderne stijl. Opvallend was dat de deelnemers aan de workshop unaniem vielen voor de moderne stijl. Begrijpelijk…? Spaanse wijn = Rioja Wie Spaanse wijn zegt, zegt Rioja. Dat was heel lang zo en veel mensen komen nog steeds niet veel verder dan Rioja als we het over Spaanse wijn hebben. De Romeinen verbouwden hier al rond het jaar 1000 wijn en de wijnstreek kent een lange traditie. Rioja is niet alleen de bakermat voor het rode druivenras tempranillo, maar stond ook model voor de DO-status (Denominación de Origen) van Spaanse wijngebieden. Rioja kreeg in 1926 als allereerste wijngebied in Spanje die status. Met de DO-markering geeft men de regio van herkomst aan, maar het is ook en beetje een kwaliteitskeurmerk. In 1991 was Rioja samen met Priorat de eerste die de nog strengere DOCa-status (Denominación de Origen Calificada) kreeg vanwege de uitzonderlijke kwaliteit van zijn wijnen. En barrica Een paar historische gebeurtenissen bepalen het gezicht van Rioja. Al in 1852 bracht Marqués de Murrieta uit Bordeaux het idee mee dat je wijn niet meer in stenen vaten maar ook in houten vaten kunt bewaren. En er kwamen door de ramp met de druifluis eind van de 19e eeuw veel Franse wijnmakers naar Rioja. Zij introduceerden in Rioja op grote schaal het idee van houtrijping in barriques. Er kwam in de jaren ‘70 en ’80 van de vorige eeuw een ware revival van Rioja-wijnen in ons land. Omdat de wijnen door de rijpingseisen meteen drinklaar zijn bij verlaten van de bodega, vond de Nederlandse horeca Rioja heel geschikt voor hun huiswijn. 1986 ontstond vervolgens Rioja ‘moderne stijl’ door Herederos del Marqués de Riscal die het ‘merk’ Barón de Chirel introduceerde.
Tempranillo en viura Rioja is meestal een blend van druiven uit de drie subregio’s: de koelere Rioja Alavesa in het noorden, de Rioja Alta in het westen en de warmere Rioja Baja in het zuidoosten. Wijn uit Alavesa heeft de meeste finesse, die uit Alta kan het beste ouderen en wordt als beste gezien. Rode wijnen van (vooral of zelfs 100%) tempranillo voeren de boventoon. Daarnaast komen ook garnacha, mazuelo en graciano voor. Voor wit is viura (ook macabeo genoemd) de meest gebruikte druif, naast onder andere malvasia. Viura geeft frisse zuren, citrustonen en bloemigheid. Klassieke Rioja vs. moderne Rioja Naast twee witte wijnen – die ik hier buiten beschouwing laat - proefden we zes rode wijnen De crianza en reserva proefden we steeds in tweetallen, waarvan de eerste een wat klassiekere stijl heeft en de tweede een modernere stijl. Klassieke stijl vs. moderne stiJl…wat houdt dat in?
Elegantie Een klassieke Rioja is een cuvée met tempranillo in de hoofdrol (75-90%, soms 100%). Het is veelal blend van druiven uit de diverse subregio’s (= Rioja Alavesa, Alta, Baja). De wijn is licht robijnkleurig met transparantie. Er wordt traditioneel gebruikt gemaakt van Amerikaans (!) eiken, en vaak zijn dat gebruikte vaten. Kenmerkend zijn: elegant fruit, aardbei, kersen, goede zuurgraad, subtiele zachte tannines, en vanilletonen door het gebruuk van Amerikaans hout. De wijn is redelijk op dronk als wijn op markt komt en men kan spreken van een echte gastronomische wijn. Krachtpatsers Rioja moderne stijl is heel anders. Het zijn donkergekleurde krachtpatsers. De vaak langere schilweking geeft die donkere kleur en dat volle fruit. Men gebruikt Frans eiken en vaak zijn dat nieuwe vaten. Dat kost meer en geeft elegantere houttonen. De rijpe druiven geven tonen van drop en chocolade en stevige tannines. Naast tempranillo komen ook andere druiven voor, waaronder de alcoholrijke garnacha. Daar waar traditioneel alleen DOCa Rioja op het etiket staat, maken de modernisten nu ook zogenaamde ‘single estate wines’. Traditionele stijl verdwijnt… Al met al kun je stellen dat de traditionele stijl en smaak van Rioja door stijl van de rijpe moderne krachtpatsers langzaamaan verdwijnt. Jammer? Tijdens de proeverij bleek dat echt unaniem iedereen ging voor de modernisten. Waarom? Ik vermooed door de combinatie van sappig rijp fruit, de volle donkere kleur en meer kracht. Fruitbommen met power…dat lijkt op de stijl die veel hedendaagse wijnliefhebbers ook aantreffen - en waarderen! - in wijnen uit de ‘nieuwe wereld’. Je zou dus generaliserend kunnen zeggen dat moderne Rioja de hedendaagse wijnliefhebber beter bedient dan de klassieke Rioja. Een opmerkelijke uitkomst van de proeverij. Benieuwd of iedereen het daarmee eens is…
We proefden achtereenvolgens 2x wit en 6x rood. Pieter Schön (van De Hemel op Aarde in Rotterdam) kookte er enkele fantastische gerechtjes bij.:  2010 Rioja blanco, Barón de Ley. Van 90% viura en 10% malvasia. Fris, citrustonen, licht bloemig, aangenaam bittertje.  2008 Rioja blanco, fermentado en barrica, Valserrano, Bodegas y Viñedos de la Marquesa. 95% viura en 5% malvasia. Vergist op barriques (nieuw Amerikaans en Frans eiken). Vanilletonen, cederhout, venkel, frisse zuren. De roostertonen en romigheid deden het goed bij carpaccio van zalm, garnalen, kip, mosselen en chorizo.  2008 Rioja, semi-crianza, Club Privado, Barón de Ley. Maximaal drie maanden houtrijping. Moderne fruitige stijl. Donker van kleur, sterke hout- en vanilletonen, aards, boers, afgeronde tannines, fraicheur. Erbij: serranoham, verse tonijn en kruidenmayonaise.
2007 Rioja, crianza, el Pórtico, Bodegas Palacio en 2007 Rioja, crianza, Glorioso, Bodegas Palacio. Twee verschillende stijlen van hetzelfde wijnhuis. De El Pórtico is meer in de klassieke stijl gemaakt. 12 maanden nieuw Amerikaans eiken (barriques) en 100% tempranillo. Robijnkleurig met een bruine tint. Rijp fruit, op dronk, elegante zuren, fris, ingetogen houttonen. De Glorioso is meer in de moderne stijl. 14 maanden Franse barriques. Zelfde jaar maar jeugdiger van kleur. Rijp fruit, zachte tannines. Bij de Glorioso werd geserveerd: zeewolf met chorizocrumble en een coulis van paprika. De rijpheid van de Glorioso kan prima tegen de paprika en chorizo op. Stiekum ook even met El Pórtico geproefd. Die combi doet het minder goed; de wijn valt weg tegen het gerecht, maar bij de mossel doet El Pórtico het wel beter.  2004 Rioja, reserva, Valserrano, Bodeags y Viñedos de la Marquesa en 2004 Rioja, reserva, Roda II, Bodegas Roda. De Valserrano reserva heeft minstens twee jaar in grote Amerikaanse en Franse eikenhouten vaten (50%-50%) gerijpt. Klassieke stijl van 90% tempranillo en 10% graciano. Elegante neus, donker robijn met lichte verkleuring. Stevige tannines en duidelijke hout-/vanilletonen. Prachtige harmonie bij lamsfilet met paddenstoelentapenade. Roda II heeft 16 maanden houtrijping gehad (Frans eiken waarvan eenderde nieuw). Deze moderne Rioja is gemaakt van 81% tempranillo, 14% graciano en 5% garnacha. Ook hier is de modernist weer jeugdiger van kleur (roodpaars). Vol donker fruit, zachte tannines en veel houttonen. Deze wijn gaat iets over het lammetje heen.
2001 Rioja, gran reserva, Barón de Ley. De afsluiter van de proeverij is een gran reserva uit topjaar 2001. 30 maanden Frans en Amerikaans eiken. 90% tempranillo, 10% anders. 93 Parker-punten. Donker robijn. Duidelijke houttonen. Potloodslijpsel. Geweldige partner voor Ibericowangetjes met pastinaak en jus van Pata Negra want ook het gerecht is zacht en rijp. Even teruggeproefd met Valserrano reserva (wijn er te stroef bij) en Roda II (de wijn gaat wederom over het gerecht heen), maar de gran reserva wint hier duidelijk
Klassiek versus modern: 0-2? Eindoordeel? Rioja moderne stijl lijkt tegenwoordig meer in de smaak te vallen dan de klassieke Rioja. Rijper, sappiger, meer in de stijl van de nieuwe wereld. En wat wijn-spi9js betreft? Misschien kun je hier een generalistische concusie trekken, namelijk dat Rioja moderne stijl beter bij ‘modern’ eten (de hedendaagse keuken) past dan traditionele Rioja…? Het zou een interessante proeverij opleveren om dat nog eens nader uit te testen… ¡Salud! Ingrid Larmoyeur Wijndocent en Spanish Wine Educator®

donderdag 19 april 2012


19 april, dag van de Duitse taal...
Prosit!


Vandaag is de dag van de Duitse taal. Op de website "machmit.nl" stimuleren Nederlanders het taalonderwijs van de taal van onze oosterburen. Duitsland is onze belangrijkste handelspartner, maar steeds meer Nederlanders spreken geen of slecht Duits en premier Rutte spreekt zelfs Engels met Merkel!?

Wat is uw favoriete Duitse woord, vraagt de site...
Woorden als schmusen, Fernweh, Zusammenarbeit, fabelhaft en Leidenschaft komen voorbij. Om het in de wijnen te houden, mogen hier natuurlijk Riesling & Co. niet ontbreken...! Dus vandaag mijn favoriete Duitse woorden: Riesling, Spätburgunder, Sylvaner, Kerner, Scheurebe, Dornfelder en Müller-Thurgau.

Zullen we afspreken dat we er vandaag een mooi glas Duitse wijn op drinken?
Prosit!

woensdag 18 april 2012

#MalbecWorldDay

Op 17 april werd wereldwijd #MalbecWorldDay gevierd. De dag is een initiatief van Wines of Argentina en is opgedragen aan de Argentijse president Dominga Faustino Sarmiento. Hij besloot op 17 april 1853 om de Argentijnse wijnindustrie te ontwikkelen. Hij gaf een Franse bodemkundige de opdracht om nieuwe wijnstokken naar Argentinië te brengen. Eén van die stokken was de malbec. Die druif is inmiddels uitgegroeid tot het bekendste Argentijnse druivenras.

Malbec
Net als vorig jaar, werd ook dit jaar de malbec wereldwijd geëerd. De malbec komt oorspronkelijk uit Frankrijk. De druif mag nog steeds een onderdeel vormen van rode Bordeaux-blends, maar speelt daar tegenwordig een ondergeschikte rol. In Cahors is de druif nog wel een graag geziene gast. Maar de meeste mensen kennen malbec tegenwoordig uit Argentinië. Hier heeft malbec echt furore gemaakt en schittert in menige wijn.

Malbec en hert
Overal ter wereld organiseerden wijnwinkels malbecproeverijen en er werden zelfs tango-wijnparties georganiseerd. Ik besloot gewoon een lekkere fles te kopen en daarbij te koken. Het werd de 2009 Lujan de Cujo, malbec, "Bramare" van Viña Cobos. Een mooie zwoele verleidelijke wijn met rijp fruit en fluweelzachte tannines. 18 maanden Frans en Amerikaans eiken, waarvan 30% nieuw. Ongeklaard en ongefilterd. Op Facebook en twitter, zette ik die dag enkele foto's waarbij steeds meer van de fles werd onthuld.
's Avonds ging de kurk er eindelijk af. Erbij: hert met roze pepersaus, pastimaakpuree en in rode wijn gestoofde sjalotjes. Een smakelijke combinatie!

Feliz Día Mundial del Malbec para todos!
¡Salud! Ingrid

dinsdag 15 november 2011

OOSTENRIJK…MEER DAN GRÜNER VELTLINER EN ZWEIGELT

Afgelopen week hield de ambassade van Oostenrijk haar jaarlijkse overzichtsproeverij. Naast wijnen van bekende Oostenrijkse rassen als de Grüner Veltliner en de rode Zweigelt, St. Laurent en Blaufränkisch, waren er ook wijnen van onbekendere rassen. Ik stel ze graag even aan u voor…

Bekende druivenrassen in Oostenrijk
Iedereen kent inmiddels wel de Grüner Veltliner, het witte Oostenrijkse druivenras dat door de Amerikanen ook wel liefdevol GruVee wordt genoemd (en omdat men de naam voluit niet kan uitspreken…). GruVee bekend trendy te worden. En ook wijnen van de rode rassen Zweigelt, St. Laurent en Blaufränkisch verheugen zich in meer bekendheid de laatste jaren. Daarnaast kent Oostenrijk prachtige wijnen van de zogenaamde internationale rassen als Riesling, Pinot Blanc (als Weissburgunder), Pinot Gris (als Grauburgunder), Sauvignon Blanc en Chardonnay (hier wel als Morillon bekend) voor wit en bijvoorbeeld Pinot Noir (als Spätburgunder), Merlot en Syrah voor rood.

Minder bekende druivenrassen
Op 7 november konden we in Huis ter Duin in Noordwijk ook kennismaken met andere druivenrassen. Zo vindt je er naast de internationale rassen, ook diverse minder bekende en deels inheemse druivenrassen. Zo zijn er de witte Muskateller of Gelber Muskateller, de Goldburger, de (iets bekendere) Traminer, de Roter Veltliner en de rode Rössler. Van deze druivenrassen had een aantal importeur verrassende wijnen staan.

Neuburger
Van de witte Neuburger wordt in Oostenrijk 650 ha. aangeplant. Neuburger is ontstaan door een (natuurlijke!) kruising van de Roter Veltliner en silvaner of - de boeken spreken elkaar tegen - de Silvaner en de Weissburgunder (pinot blanc) in de 19e eeuw in het wijngebied Wachau. De neutrale vlakke Silvaner heeft in elk geval duidejk invloed op de Neuburger. Neuburger houdt van een droog klimaat, zoals te vinden is in de Spitzer Graben en de Thermenregion.
Een rijpe Neuburger heeft een subtiel aroma. Het ras geeft een krachtige harmonieuze wijn die in de ontwikkeling wat groene tonen geeft. Op fles ontwikelen de wijnen noot- en honingtonen.
Geproefd:
2009 Neusiedlersee, Neuburger, Buschenberg, Markus Altenberger [importeur: Good Grapes]. De wijn heeft 6 maanden houtrijping. Veel extractie. Bloesemaroma's. Doet met zijn nootachtigheid en gebrek aan fruitige tonen aan fino-sherry denken. Mooi, maar zeker geen wijn voor beginners!

Muskateller
De Gelber Muskateller is een oud ras dat al in klassieke tijden bestond in het mediterrane gebied. Het ras is het bekendst als de 'muscat blanc à petits grains' en in Italië als moscato bianco. In Oostenrijk komt het ras niet zoveel voor (530 ha.), maar is wel geliefd. De Muskateller geeft een medium-bodied wijn met een intens floraal boeket met citrusaroma's, roos, bergamot en verse groene kruiden en fijne zuurgraad. Uiteraard ontbreekt het typische muscaataroma niet, de herkenbare druivigheid. De wijn wordt in Oostenrijk veel gebruikt als aangename aperitiefwijn.
Geproefd:
2010 Niederösterreich, Gelber Muskateller, Weingut Keller [importeur: Do It Vino]. Lichte elegante wijn. Klein zoetje. Aromatisch met subtiel druivig muskaataroma.
2010 Südsteiermark, Gelber Muskateller, Steinriegel, Wohlmuth [importeur: Poot Agenturen]. Wijn met mineralitiet en een aangenaam bittertje.
2010 Südoststeiermark, Muskateller, Weingut Schögl [importeur: Steirischerwein.nl]. Droge wijn met tropisch fruit en bloemige aroma's.

Roter Veltliner
De Roter Veltliner is ook een wit druivenras. In Oostenrijk vindt je dat ras op zo'n 190 ha. Het is eennoud Oostenrijks ras met een bijzondere plek, mede vanwege het feit dat er andere rassen van zijn afgeleid, zoals de eerd genoemde Neuburger, maar ook de Zierfandler en de Rotgipfler. De Roter Veltliner komt voorsl voor in Wagram, maar deels ook in Kremstal en Kamptal en een beetje in het Weinviertel en Wenen.
Met strenge selectie kan het ras unieke wijnen leveren. Terughoudend in de neus, maar met mooi rijpingspotentieel. Een hoog alcoholpercentage" en veel extract kunnen overheersen. Kenmerken van de Roter Veltliner zijn aroma's van rozijnen en honing, full-bodied met een mooie frisse zuurgraad.
Geproefd:
2010 Wagram, Roter Veltliner, Klassik, Weingut Leth [importeur: De Wijnengel]. Mooie loepzuivere wijn. Vol, kruidig, frisse zuren. Van terassen op 200-300 meter met lössbodem. Jong drinken. Past bij vlees met roomsauzen, aardappelgerechten en pasta met kaas.
2010 Wagram, Roter Veltliner, Sonnseit'n, Soellner [importeur: AWWijn]. Zeer frisse met met hoge zuurgraad. Vol en kruidig.
201 Wagram, Roter Veltliner, Fam. Bauer [importeur: Women on Wine]. frisse kruidige wijn met appelaroma en een aangenaam bittertje.

Rotgipfler en Zierpfandler
Van de Rotgipfler en de Zierpfandler worden resp. 105 en 85 ha. aangeplant. Beide rassen zijn een natuurlijke kruising van de Roter Veltliner en de Traminer. En het zijn inheemse rassen in de Thermenregion. Beide druivenrassen worden ook vaak geblend in de witte wijnen van Gumpoldskirchen.
Rotgipfler is zeer geschikt voor wijnen in de klassieke droge stijl, maar ook voor de wat rijpere wijnen (Reserve en Spätlese). Synoniemen zijn onder andere: vliegendruif, frankenriesling, arvine, gamay blanc. De wijnen zijn vol en stevig en hebben een mooie zuurgraad en een laag alcoholgehalte. Ze krijgen nog meer expressie met een langere flesrijping. Aroma's van noten, limoen, kweepeer en exotisch fruit aangevuld met kruiden. Het ras krijgt tegenwoordig meer en meer belangstelling en kan geraffineerde zuren en full-bodied wijnen geven als de druiven met zorg worden verbouwd. De robustere wijnen zijn perfect bij Aziatische gerechten, maar kunnen ook goed ingezet worden bij allerlei kazen.
De Zierpfandler wordt ook wel Spätrot genoemd, wat letterlijk "laat rood" betekent. het ras rijpt inderdaad laat en krijgt dan een rood blosje. Wijnen van de Zierpfandler hebben elegant fruit en notige aroma's. Ze hebben een goede concentratie en een pittige zuurgraad. De wijnen van late oogst zijn vol en extractrijk en hebben aroma's van gedroogd en exotisch fruit. De Prädikatwijnen kunnen geweldig ouderen.
Geproefd:
2010 Thermenregion, Rotgipfler, Ried Brindbach, Weingut Biegler [importeur: Winterberg Wijnen]. Volle kruidige wijn met zachte zuren en aangenaam bittertje.

Goldburger
Tenslotte de Goldburger. Met een kleine 150 ha. aanplant weinig te vinden. Het ras is een kruising tussen de Orange en de Welschriesling en is aan het verdwijnen.

Rössler
De Rössler (niet te verwarren met Rössling = Riesling) is een rood druivenras dat ontwikkeld is op schimmelresistentie. Het is een milieuvriendelijk 'weerbaar' ras en daarom ook uitermate geschikt voor biologische wijnbouw. Het ras kan ook goed tegen een klimaat met veel temperatuurswisselingen. Het ras geeft wijnen met mooi bessenfruit en een goede tanninestructuur.
Geproefd:
2009 Niederösterreich / Kremstal, Michaela und Helmut Kreuzhuber [importeur: Do It Vino]. Paarsrood met veel kleur. Dik, vol fruit, bramen, bessen. Lekker drinkbaar. Sappig.

Al met al een mooie overzichtsproeverij met verrassende wijnen.

donderdag 13 oktober 2011


PROEVERIJ OOSTENRIJKS ROOD - ST. LAURENT, ZWEIGELT, BLAUFRÄNKISCH .

Gisteren proefden we met onze wijnclub de Haagse WijnSociëteit rood uit Oostenrijk. Op de proeftafel stonden maar liefst 12 Oostenrijkse wijnen die een goede indruk geven van waar Oostenrijk toe in staat is.

St. Laurent uit de Pfalz?We begonnen met een grapje van mij, de 2009, St. Laurent trocken van Karl-Heinz Gaul uit … het Duiste wijngebied Pfalz. Deze schonk ik blind in, want ik was benieuwd of de heren konden raden waar de wijn vandaan kwam. Suggesties liepen door tot Zuid-Afrika pinotage. Lekker kruidige doordrinkwijn met bessen, mooie zuren en een wat vegetale middellange afdronk.

Daarna begonnen we met de serie Oostenrijkse St. Laurent. Als eerste 2008 Burgenland, St. Laurent, Heinrich. Donker roodpaars, kersen, soepel neus met rood fruit. Licht, aangenaam, fruitig, klein pepertje en fris zuurtje, maar wat hard en bitter in de afdronk.
De 2007 Thermenregion, St. Laurent “Vom Steinfeld” van Johannishof Reinisch viel wat tegen. De wijn van kalkrijke bodem heeft 1 jaar opvoeding op groot vat gehad. In de aroma’s thee, medicinaal, choco. Soepel en sappig, maar ook wat vermoeiend en mist levendigheid.
De 2007 Burgenland, St. Laurent “Schafleiten” van Weingut Beck sloot de serie St. Laurent succesvol af. 14 maanden barrique. Donker robijn, rijp fruit, jammie, sappig, gematigde zuren, pepertje, zwarte kers. Na een tijdje komen de zuren wat meer door, maar ook wat bitters.

Zweigelt
We hadden maar één zweigelt, de 2008 Niederösterreich, zweigelt “Ried Richtern” van Geyerhof. Soepe, rood fruit, frambozen, rode kersen, aangename zuren, licht kruidig, beetje zuivelig, korte afdronk. Gewoon een oké drinkwijn.
Daarna volgde een blend van 50% zweigelt, 15% blaufränkisch, 25% cabernet sauvignon, 10% syrah: 2008 Niederösterreich/Carnuntum, “Redmont” van Markowitsch. De naam duidt op de Rothenberg, een zuidhelling met rode aarde. De wijn heeft 16 maanden Frans barrique. Donker robijn, kruidig, potloodslijpsel en wat vegetaal (cabsauv!), wat fraicheur, koffie. Stevige wijn met nog stroeve tannines. Nog te jong, kan zeker nog jaren rijpen.

Blaufränkisch
Dan naar een mooie serie wijnen met blaufränkisch in de hoofdrol. Allereerst 2008 Burgenland, blaufränkisch “Alte Lagen” van Weingut Beck. Soepel, frisse zuren, kersen. Een wijn met pit, zachte tannines en een goede balans.
De 2008 Mittelburgenland DAC, blaufränkisch “Goldberg Deutschkreuz” van J Heinrich(niet te verwarren met het bekende huis Heinrich van Gerot en Heike Heinrich!) valt tegen. Soepel, valt wat weg en is erg vegetaal, bijna cabsauv-achtig. Maar 2008 was – in tegenstelling tot de veel betere jaren 2007 en 2009 – ook een moeilijk oogstjaar!
2008 Burgenland, Blaufränkisch “Cuvée Quintus” van Rotweingut Iby beviel daarentegen uitstekend. De wijn heeft 8 maanden barrique gehad en daarna 20 maanden groot vat van Oostenrijks (!) eiken. Er werden maar 5.000 flessen van geproduceerd. Mooie balans, pittig, complex. Sommigen vonden dat de wijn teveel hout heeft in verhouding tot het wat wegvallende fruit. De wijn kan nog wel even mee.

Geduldwijn
De volgend serie van twee liet goed zien waartoe blaufränkisch in staat is. Zeker de 2005 Burgenland/Neusiedlersee/Rust, blaufränkisch “Oberer Wald” van Ernst Triebaumer oogste veel lof. De wijn van ‘ET’- zoals Triebaumer ook wordt genoemd – is donker robijn, is vol en heeft een stevige neus. Rijp fruit, bramen, bosbessen. Bijna elegant en met fraicheur door mooie frisse zuren. Laurier, drop. Complex en nu prachtig op dronk, maar kan nog even liggen. Geduld wordt beloond met deze ‘geduldwijn’.
Er volgde 2006 Burgenland/Neusiedlersee-Hügelland, blaufränkisch “Rohrwolf” van Weingut Kloster am Spitz. Op papier zou deze wijn het moeten winnen van de ‘ET’, maar de bovenstaande wijn werd toch als mooier bestempeld. “Rohrwolf” is van 46 jaar oude stokken op de Leithaberg en de Ried Purbacher Hoad met een bodem van schelpenkalk en zandleem. Rohrwolf is de lokale naam voor een prehistorische jakhals die hier ooit leefde. Wijnmaker Thomas Schwarz werkt 100% biologisch. De wijn heeft 24 maanden houtrijping gehad. Donker robijn – zoals de meeste wijnen die we proefden – met een stevige jammie neus. Rijp fruit, cassis, aards, frisse zuren. Toch valt de wijn wat weg en dat stelt teleur.

De laatste serie van twee wijnen van blaufränkisch zijn Oostenrijkse toppers. De mooiste wijn van de avond is wellicht 2007 Südburgenland, blaufränkisch “Perwolff” van Krutzler. Het is een blend van 98% blaufränkisch en 2% cabernet sauvinon. Van een bodem met ijzerhoudend leem en leisteen; 35hl/ha; 18 maanden barrique en 500L-vaten. Paarsrood, dik, vol, kruidig, gebrande tonen, peper, lange afdronk. Nog veel te jong maar laat al prachtig z’n potentie zien. €41.
We sloten de avond af met 2006 Burgenland/Neusiedlersee, “Salzberg” van Heinrich. Salzberg is de beste wijngaard van de Parndorfer Platte. De wijn heeft 28 maanden barrique gehad en is een blend van 65 % merlot, 20% zweigelt en 15% blaufränkisch. Bijna gesloten nog, veel te jong. Donker robijn met lichte verkleuring in de rand. Stevige drogende tannines die storen. Dik, rijp jammie fruit. Wat bitter in de afdronk. De wijn mist fraicheur en dat doet deze topper toch een beetje de das om, helaas. De wijn komt ook niet heel Oostenrijks over, je plaatst hem met zijn eucalyptustonen, kruidigheid en sterke alcohol toch eerder in de nieuwe wereld. €82.

Al met al een prachtige proeverij die veel diversiteit en potentieel toonde.

zondag 18 september 2011

NATIONALE WIJNKEURING 2011:
NEEMT KWALITEIT NEDERLANDSE WIJNEN VERDER TOE…? -


Op 15 en 16 september jl. vond de Nationale Wijnkeuring plaats. Op 25 september a.s. vindt tijdens de jaarlijkse wijndagen in Groesbeek de uitreiking van WIN-keurzegels en bronzen, zilveren en gouden medailles plaats. Wie krijgt dit jaar een medaille?

Meer wijnen ingezonden
Dit jaar deden 147 Nederwijnen mee aan de keuring. Vanwege de toename van het aantal inzendingen proefden we dit jaar zelfs twee dagen. Op beide keuringsdagen zijn er twee teams van zeven proevers aan het werk. Juryleden zijn allemaal professionals: wijngaardeniers, vakhandel, sommeliers, journalisten, wijndocenten etc. De Nationale Wijnkeuring wordt georganiseerd door het Wijn Instituut Nederland (WIN), in samenwerking met het Productschap Wijn en het Wijngaardeniersgilde Nederland. Alle wijnen hebben een analyserapport via een Duits laboratorium en worden tijdens de Nationale Wijnkeuring nog eens organoleptisch gekeurd door de juryleden.

Stevige discussie
Tijdens het jureren werd er af en toe stevig gediscussieerd. Over de geproefde wijnen – “deze verdient echt een medaille hoor!”- maar ook over de wijze van proeven. We kregen aan het begin een ‘referentiewijn’ om ervoor te zorgen dat de methode bekend is aan allen. Puntenbeoordelingen die +5 of -5 van het groepsgemiddelde uitkomen, worden niet meegeteld. Zo verhinder je dat een uitgesproken persoonlijke smaakvoor- of -afkeur eventueel meetelt. Maar we discussieerden ook erover of we rekening mochten houden met het feit dat het om Nederlandse wijnen ging. Persoonlijk ben ik van mening dat je wijnen objectief moet beoordelen. Heb je een wijn in je glas die echt een medaille verdient? Dat het Nederlandse wijn is in een moeilijke omstandigheid, dat 2010 een lastig jaar was … het telt wat mij betreft allemaal niet mee. Het gaat erom wat er in je glas zit. Dat is je enige referentie. Wijngaardenier Marius van Stokkom is het daarin roerend met mij eens. Wat stelt een Nederlandse medaille anders voor als je andere maatstaven gaat aanleggen!?

Internationaler
De organisatie streeft ernaar om de keuring jaarlijks te verbeteren. Dit jaar deed er voor het eerst een buitenlands jurylid mee, Georg Binder (DLR Rheinland-Pfalz). Wellicht dat dat in de toekomst meer gaat worden en wellicht komen er volgend jaar ook buitenlandse wijnen op de keuringstafel. We proeven sowieso al volgens een internationale methode (OIV) en internationaal wijnkeuringsformulier. Wijnen met 71-79 punten krijgen een WIN-keurzegel, 80-81 punten een bronzen medaille, 82-84 een zilveren medaille en 85-100 punten is goed voor goud. Er zijn zeker weer zegels en medailles uitgereikt. Hoeveel verklap ik nog niet en wie wint is me sowieso niet bekend, want we proeven natuurlijk blind.

Kwaliteit Nederwijn neemt toe
En de indruk die ik heb overgehouden van de Nationale Wijnkeuring editie 2011? Voor wit proefden we vooral 2010. Dat was een moeilijk jaar. Dat proefden we ook wel terug in de vegetale tonen en de vaak stevige zuurgraad. Maar al met al is mijn indruk dat de kwaliteit van Nederlands wit een enorme sprong vooruit maakt. De meeste wijnen zijn mooi zuiver en hebben prettig fruit. In een jaar als 2010 komen ook de halfdroge wijnen goed tot hun recht. De zuurgraad wordt in zo’n minder jaar mooi aangevuld door het subtiele zoetje. En dat levert best een aangename wijn op.

Subtieler houtgebruik
En hoe staat het met rood? Ik hoorde iemand zeggen: “Nederland moet het gewoon bij wit en mousserend houden!” Tja. Voor rood proefden we vooral wijnen uit 2008 en 2009.
2008 was wat nat, maar toch nog een redelijk wijnjaar in Nederland en wat beter dan 2010. 2009 was zelfs een goed wijnjaar. Rood in Nederland is moeizamer dan wit. De wijnen zijn vaak licht van structuur en degene met hout hebben naar mijn smaak vaak veel te dominant hout. Dat is bij deze editie van de wijnkeuring al wat beter dan in voorgaande jaren, maar Nederlandse wijngaardeniers mogen wat mij betreft nog terughoudender worden met houtgebruik. Hoewel Nederlandse wijndrinkers het kennelijk volgens een van de aanwezige wijngaardeniers wel degelijk weten te waarderen. Hm, wie ben ik dan …

Trends
In 2010 schreef ik naar aanleiding van de keuring: ”Wat opvalt is dat wit in Nederland steeds beter wordt. Veelal mooie zuivere aromatische wijnen met frisse zuren en een goede balans. De rosés die onze jury proefden waren dit jaar van uitzonderlijk slechte kwaliteit. Veel fouten. Met het rood blijft het wat mij betreft tobben in Nederland. Het houtgebruik was dit jaar redelijk ingetogen, gelukkig! Maar de wijnen uit 2008 waren al snel verkleurd en te snel ontwikkeld. Verder veel drogende tannines, onrijp fruit, koolnat. En ach, die Regent heeft het wat mij betreft ook nog niet gemaakt.”
Al met al gaf de wijnkeuring 2011 mij een goed gevoel over de ontwikkeling van de Nederwijn. Wit bevestigt de trend. Ook nu zuivere frisse witte wijnen. Dorstlessend en aromatisch. Licht, dat wel. Maar met steeds meer aandacht voor het alcoholpercentage, kun je dat ook als voordeel zien. Rosé was dit jaar wisselend van kwaliteit. Bij rood waren alle wijnen nu fris van kleur en ontwikkeling. Gelukkig ook nu weer subtieler houtgebruik. Benieuwd wie er dit jaar in de prijzen valt. Op 25 september zullen we het weten…

dinsdag 23 augustus 2011

GRIEKSE WIJN, MAAR DAN BETER…
Topgrieks in Nederland

"Wie denkt aan wijn uit Griekenland, denkt nog vaak aan Retsina, ouzo en Imyglikos. De realiteit is echter anders. Uit Griekenland komen steeds meer prachtige, karaktervolle wijnen, vaak gemaakt van Griekse druiven. Internationaal gezien worden deze top-wijnen goed ontvangen. Bekende wijnschrijvers als Robert Parker en Jancis Robinson schreven al heel lovend over diverse wijnen uit Griekenland.” Dat schrijft Martin van der Heiden in zijn uitnodiging “voor een bijzondere proeverij van het mooiste wat Griekenland op dit moment te bieden heeft”.

Retsina voorbij…
Griekse wijnen hebben nog teveel het aanzicht van – inderdaad – de harswijn Retsina, maar ook van bulkwijn die je in de Griekse restaurants in rode en gouden aluminium karafjes krijgt. En dat is jammer, vindt Van der Heiden. Vinissima stelde voor om daar eens wat aan te doen met een mooie (wijnbloggers)proeverij, en dat initiatief nam Van der Heiden grif op.

Ambassadeur
Jaren geleden was ik al eens bij Van der Heiden voor een proeverij van wijnen uit Griekenland. Iedereen probeerde toen zelf een Griekse wijn in te brengen. Een moeilijke klus, want zoveel had en heeft Nederland op dat gebied niet te bieden. Van der Heiden was toen hypotheekadviseur en dol op Griekenland. Zo is zijn liefde voor Griekse wijn ontstaan, maar ook zijn verbazing en teleurstelling dat er in Nederland zo weinig kennis is over topwijnen uit Griekenland. En natuurlijk dat er in ons land zo weinig top-Grieks te koop is. Van der Heiden besloot er zelf wat aan te doen. Inmiddels heeft hij alweer een aantal jaren zijn bedrijf GriekseWijnen.com, is de horeca steeds meer geïnteresseerd in zijn gastronomische iwjnen, en ontpopt hij zich als echte ambassadeur voor Griekse wijnen. Wat Regina Meij (Imperial) voor Oostenrijkse wijn is in Nederland, Ingrid Verheeke (Adventure Wine Trading) voor wijnen uit Nieuw-Zeeland en Miranda Beems voor Hongaarse wijnen, dat wordt Martin van der Heiden voor Griekse wijn! Wat hij met de dames gemeen heeft, is passie voor een land en de topwijnen die er te krijgen zijn en dat hij zijn nek uitsteekt om een relatief onbekend wijnland te promoten.

Terug naar de proeverij van afgelopen vrijdag. We maakten er kennis met de wijnen van o.a. Karanika, Gerovassiliou, Alpha Estate, Nostos en Argyros.

1. We begonnen de proeverij bruissend, namelijk met een Karanika Sparkling brut. Ik heb hier al eens eerder op mijn Bubbelblog over geschreven (zie http://bubbelblog.wordpress.com/2011/05/15/domaine-karanika-terra-levea-sparkling). Als champagnefan kan ik zeggen: echt een topbubbel! Van het Nederlandse echtpaar Laurens Hartman en Annette van Kampen. Het is een blancs de noir van 100% xinomavro (spreek xinómavro, met de klemtoon op de eerste o). Fijne mousse. Gistneus. Elegant. In de mond sterke gisttonen (hèt signaal voor de méthode traditionelle waarbij de tweede gisting in de fles plaatsvindt) en Granny Smith. Verkwikkende frisse zuren. Fris en zuiver. De wijn kost €19,95 en dat is ie dubbel en dwars waard!

Na deze mooie start, een mooie serie wit:
2. De serie wit werd gestart met een frisse maar ingetogen 2010 sauvignon blanc van Alpha Estate. (€14,95) Zuivere wijn met wat vegetale tonen en een aangenaam bittertje.
3. 2009 Gerovassiliou viognier: de wijnmaker is bij Chapoutier geweest en streeft een Condrieu-stijl na. Hij is een van de top10-wijnmakers in Griekenland en deze wijn heeft 93 WS-punten. Vol, bittertje, licht toasted, botertje. 6 maanden nieuw Frans eiken. Elegant, mollig met goede zuurgraad. (€16,95)
4. 2010 Biblio Chora Ovilos: van 50% assyrtiko en 50% semillon en met 3 maanden Frans eiken. Toasted neus, kruidig, vol. De naam “Ovilos” heeft een geschiedenis die verwijst naar het weigeren van de lokale bevolking om Turkse belasting te betalen. Lekker bij gegrilde langoustines met citroensaus, maar wordt in Nederlandse restaurants ook geschonken bij gepocheerd ei met truffel en zelfs bij gebakken eendenlever. De combinatie van een frisse wijn met een ‘vet’ gerecht doet het dan goed. (18,95)
5. 2009 Agyros Estate Barrel: deze wijn komt uit Santorini en is van 100% assyrtiko. Dit druivenras komt oorspronkelijk van dit vulkanische eiland en de lavabodem geeft ‘m behoorlijk wat bijzondere aroma’s mee. Of je ervan houdt, is een kwestie van smaak. Typerend is het rubbertje. Waar kennen we dat ook alweer van? Oh ja, van de Zuidafrikaanse rode pinotage. Je zou assyrtiko dus een ‘witte pinotage’; kunnen noemen. Deze wijn heeft met 6 maanden Frans eiken een stevige toasting en inderdaad ook die typische rubberaroma’s. De wijn gaat goed bij spicy gerechten of bij zeebaars met citroensaus. Bij deze wijn komt de assyrtiko in zijn meest oorspronkelijke smaakstijl naar voren (18,95)
6. 2010 Nostos Roussanne: de wijnmaker uit Kreta krijgt hulp van een producent uit Châteauneuf-du-Pape. Men werkt hier dan ook – als enige in Griekenland - uitsluitend met Rhônedruiven! De wijn heeft 8 maanden houtrijping gehad en is 100% biologisch. Mooie bijzondere wijn met goede zuren, subtiel hout en ondanks de 14,5% alc. een mooie balans. Mijn favoriete witte wijn uit de serie, hoewel ik eigenlijk een voorstander ben van het gebruik van inheemse druiven, zeker bij een land als Griekenland dat er zoveel van heeft…! (19,95)
En dan op naar het rood:
7. 2007 Nostos grenache: ook in de rode wijn gebruikt Nostos natuurlijk Rhônedruiven, in dit geval de sappige grenache. In deze wijn merk je het branderige van 14,5% alc. helaas wel wat. De wijn heeft een prachtige neus met veel kruidigheid dankzij o.a. rozemarijn die in de wijngaard groeit. Hij valt in de mond helaas wat weg en heeft een wat ruwe afdronk. (15,50)
8. 2005 Nostos manousakis: manousakis is niet het druivenras maar wijnmaker Ted Manousakis. Hij begon zijn wijncarrière in Washington, maar keerde terug naar Kreta met heimwee. Nostos betekent dan ook ‘heimwee’. Zijn rode manousakis is een blend van syrah, grenache, mourvèdre en een vleugje witte roussanne. De wijn heeft 16 maanden Frans en Amerikaans eiken en is nu prachtig op dronk. (18,95)
9. 2008 Thymiopoulos Naoussa: de wijn komt van 80 jaar oude stokken van de Griekse xinomavro-druif. Het woord betekent zuur (‘xino’) en zwart (‘mavro’). De wijn heeft 6 maanden houtrijping gehad. Zacht, rijp fruit, stevig en met geprononceerde tannines. Hout mooi in balans. (€18,95)
10. 2009 Gerovassiliou Evangelo: mooie wijn in Côte-Rôtie stijl van 92% syrah en 8% viognier. Soepel, elegant en erg lekker. Maar met €32,95 wel kostbaar. Er zijn dan ook helaas maar 2.000 flessen van deze topper gemaakt! Voor mij de nr. 2 bij rood tijdens deze proeverij.
11. En wat is mijn nr. 1…? Verrassend genoeg de 2007 Alpha Estate tannat! Dik, vol, donker, maar ook zacht, soepel en met mooi rijp donker fruit. Zowaar een fruitige tannat-stijl; ik wist niet dat dat ook kon. Erg mooie wijn. (€19,95)
12. De afsluiter van de avond was 2007 Alpha Estate rood van 60% syrah, 20% merlot en 20% xinomavro. Een wijn met nog stevige tannines maar al prima op dronk. (€20,95)

De proeverij toonde aan dat er inmiddels heel wat mooie wijnen gemaakt worden in Griekenland. Ze zijn wel redelijk aan de prijs, maar zijn goed in balans en tonen waartoe Griekenland op z’n best in staat is. Wat wel opvalt is dat de topproducenten een combinatie toepassen van de inheemse Griekse druivenrassen als assyrtiko en xinomavro, maar ook maar al te graag gebruikmaken van de bekende Franse druivenrassen. Als liefhebber van inheemse rassen – dan proef je weer ‘ns wat anders! – vind ik dat wel een beetje jammer. Griekse wijnen van Franse c.q. Rhônerassen kunnen heel mooi zijn, dat heeft deze proeverij wel bewezen. Maar Griekenland zou zich op wijngebied juist ook moeten onderscheiden door trots gebruik van de eigen inheemse rassen! Het is waarschijnlijk even afwachten dat dit wijnland zich verder ontwikkeld en lef daartoe heeft…


Meer info:
Martin van der Heiden, www.grieksewijnen.com

Proost! στην υγεία μας (stin igeia mas)

vrijdag 5 augustus 2011

EVEN BLAZEN…
Torres Natureo alcohol free

Mijn moeder kwam gisteren even langs. Ik had een speciale wijn voor haar gekocht, dus kreeg ze een glaasje. Ik had haar niet laten zien wat het was, en wilde weten wat ze ervan vond. Het beviel, ze typeerde de wijn als “bloemig”. Dat klopte precies.Het was dan ook een wijn van de muscat-druif. Ze nam nog een glaasje. Ik schertste nog: “Pas op! Straks krijg je een alcoholcontrole…!”

Blazen…
Bij vertrek nam ze de fles mee en stopte die in haar handtas. Lekker nog een restje voor thuis. Thuis aangekomen, belde ze me meteen lachend op: “Wat denk je…? Ik heb net voor het eerst in mijn leven een alcoholcontrole gehad! Ik werd aangehouden en de agent zag de fles in mijn tas. Ik moest blazen, maar niets. Hij geloofde het niet en ik moest nog een keer blazen. Weer 0,00%. Toen vroeg hij me maar naar m’n rijbewijs. Toen alles in orde was, liet hij me verbaasd gaan. Haha, maar goed dat je alcoholvrije wijn voor me had gekocht! Proost!”

Natureo
Dit mooie verhaal vond gisteren plaats. Het geheim…? Ik had bij Gall & Gall de nieuwe alcoholvrije wijn ‘Natureo’ van Torres gekocht (€6,79). Deze wijn bevat slechts 0,5% alcohol, praktijk niks dus. Vandaar dat mijn moeder er moeiteloos drie glaasjes van had kunnen drinken en bij de alcoholcontrole na twee maal blazen op 0,00% bleef steken, tot verbazing van de agent die de fles wijn in de handtas van mijn moeder zag uitsteken.

‘Echte’ wijn
Torres komt met de wijn tegemoet aan de stijgende vraag naar alcoholvrije en alcoholarme wijn. Moet je nog rijden, zwanger zijn of gebruik je veel medicijnen zoals mijn moeder, dan kan dat best een uitkomst zijn. Er is tegenwoordig zelfs een website voor alcoholvrije wijn (TijdvoorAlcoholvrij.nl).
De wijn van Torres, maar dat geldt vast ook voor de meeste andere alcoholvrije wijnen, gaat het wel degelijk om wijn. Volgens de officiële definitie moet het bij wijn namelijk om vergist druivensap gaan. En dat is hier het geval. De alcohol is er na de vergisting uitgehaald. Echte wijn dus, van echte wijndruiven, in dit geval de muscat (i.c. de moscatel de Alejandria). Veel fruit (druivig, maar ook rijpe perzik) en bloesems, heel aromatisch en met een voor velen aangenaam mild zoetje. Schenk ‘m wel gekoeld op ca. 7-8 graden.

'Bite'
En is dat dan lekker? Volgens mijn moeder wel. En daarmee was mijn doel bereikt. Een wijn voor haar vinden met weinig alcohol die ze lekker vindt. Ze houdt wel van die bloemige muscat. Persoonlijk vond ik ‘m wel tegenvallen. De Natureo is onmiskenbaar van wijndruiven gemaakt en je haalt de kenmerken van muscat er ook wel uit. Maar ik mis toch een beetje de kracht en ‘bite’ die (wat) alcohol toevoegt. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat ik dure druivensap zat te drinken. Beter dan Amé, maar toch. Toch een veelbelovend initiatief en ik heb zomaar het idee dat we de komende tijd veel meer alcoholvrije en –arme wijnen gaan zien.

Proost! Neem er nog maar eentje extra, dat kan nu…

dinsdag 19 juli 2011

DE COINTREAU COCKTAIL WORKSHOP

Gisteren maar weer ‘ns wat nieuws uitgeprobeerd: een cocktailworshop. Aangeboden door de Sligro en Cointreau en dus maakten we veel cocktails met Cointreau. Da’s logisch en dat geeft ook helemaal niet, want Cointreau blijkt een fantastische mixpartner te zijn waar je veel kanten mee op kunt.

Merkvast
Allereerst kregen we van onze enthousiaste ‘mixologist’ Douglas wat achtergronden over de nobele kunst van cocktails maken. Het is goed om je eigen variaties te maken, maar hou je aan het begin aan het recept. Het gaat namelijk bij de klassieke cocktails om uitgebalanceerde drankjes. Wij Nederlanders zijn niet zo merkvast en het drinken van cocktails staat hier nog maar in de kinderschoenen, maar voor Amerikanen is ‘name calling’ belangrijk. Ze bestellen niet zomaar een ‘bacootje’, maar zeggen er expliciet bij welk merk ze willen. Bijvoorbeeld een Bacardi van 8 jaar oud met Coca-Cola light. De ene rum is de andere niet en witte/transparante smaakt anders dan bruine. Het ene wodkamerk ligt je wel, het andere niet. De ene cocktail smaakt heerlijk met de ene gin, maar niet met een ander merk. Enzovoorts.

Begin basic
Voor horecaondernemers die iets met cocktails gaan doen betekent het in elk geval dat ze moeten aangeven wat ze erin doen. Dat geeft de gast houvast. Nog een tip van Douglas voor de horeca die gaat starten met cocktails: begin basic. Biedt niet meteen een hele kaart vol cocktails aan. Kies een paar goede die passen bij je zaak en je gasten. Bouw het eventueel langzaam uit. Ga uit van ingrediënten die je toch al in huis hebt. En bereid je goed voor zodat de gast niet te lang hoeft te wachten op zijn/haar cocktail! Citroen- en limoensap kun je van tevoren persen en een à twee dagen bewaren. Suikersiroop kun je van tevoren maken en weken bewaren. Roer daarvoor 2 kilo fijne suiker en 1 liter water dat tegen de kook aan is en filter de vloeistof daarna.

Een goede cocktail is vooral het kiezen van enkele goede ingrediënten. Soms is limoen/citroen, triple sec (bijvoorbeeld Cointreau) en ijs al genoeg. Voeg je er zaken als cranberrysap, tonic of bitter lemon aan toe, heb je al een hele uitbreiding.

Cointreau politan
We maakten zelf enkele cocktails op basis van Cointreau. Lekker is de ‘Cointreau politan’: doe 5cl Cointreau, 3cl cranberrysap en 2cl citroensap in een shaker, vul af met ijsblokjes, shaken en via de strainer (=zeef) van de shaker in een cocktailglas schenken. Garneer dit vrolijke lichtroze drankje met een schijfje gekrulde sinaasappelschil in het glas.

Andere simpele maar lekkere mogelijkheden zijn de Cointreau Margarita (2cl Cointreau, 4cl Sauza tequila en 1cl limoensap shaken en schenken in glas met zoutrand), Cointreau caïprinha (partjes limoen in glas, afvullen met crushed ijs en 4cl Cointreau erover) of Cointreau bitter lemon (2 partjes limoen uitknijpen, glas vullen met ijs, 4cl Cointreau erbij en afvullen met bitter lemon).

Dit zijn enkele simpele en verfrissende aperitiefdrankjes. Maar je kunt het met cocktails letterlijk heel bont maken. Laat de zomer nu maar komen…!

Proost! ¡Salud! Saude!